Perpetual Futures, ya da Perps, kripto alım satımında en yaygın kullanılan araçlardan biri haline geldi. Esneklik sunar, yükselen ve düşen piyasalarda kazanç fırsatı sağlar ve kaldıraç erişimi sunar. Ancak tüm bu güç, özellikle alım satım konusunda yeni olanlar için ciddi risklerle birlikte gelir.
Bu yazıda, Perp alım satımının potansiyel getirilerini, trader’ları hazırlıksız yakalayabilecek gizli riskleri ve bunların ne zaman (veya gerçekten) kullanıma uygun olduğunu parçalara ayıracağız. Eğer Perp işlem yapmayı düşünüyorsanız veya sadece konuyu daha iyi anlamak istiyorsanız, bu rehber size yöneliktir.
Perp’lerin ne olduğunu bilmiyor musunuz? Buradan başlayın: Kriptoda Perpetual Futures Nedir? Başlangıç İçin Basit Rehber
Perp alım satımı size, normal spot işlemlerde mümkün olmayan stratejilere erişim sağlar. Deneyimli trader’lar için bu araçlar oldukça etkili olabilir. İşte cazip gelmelerinin sebepleri:
Spot işlemde yalnızca fiyat yükseldiğinde kazanç sağlarsınız. Ancak Perp’lerde long veya short pozisyon açabilirsiniz. Bu, piyasa yükseldiğinde de düştüğünde de kâr elde edebileceğiniz anlamına gelir. Bu esneklik, birçok trader’ın spot yerine Perp tercih etmesinin başlıca nedenlerinden biridir.
Perp’ler, kaldıraç kullanmanıza olanak tanır — özünde, elinizdeki bakiyeden daha büyük pozisyon açmak için sermaye ödünç alırsınız. Örneğin, 5x kaldıraçla bir trader, 100$’ı 500$’lık pozisyona dönüştürebilir. Piyasa lehinize ilerlerse kazançlar çarpılarak artar. Bu nedenle kaldıraçlı işlem, kısa sürede daha yüksek getiri arayanlar için caziptir.
Geleneksel vadeli işlem sözleşmelerinden farklı olarak Perp’lerin son kullanma tarihi yoktur. Bu, marjınız izin verdiği sürece pozisyonunuzu istediğiniz kadar tutabileceğiniz anlamına gelir. Bu yapı, geleneksel piyasalarda görülen sözleşme yenileme veya vade sonu karmaşasını ortadan kaldırır.
Birçok Perp piyasasında, özellikle Bitcoin, Ethereum ve Solana gibi popüler varlıklarda derin likidite bulunur. Bu, dar spreadler ve daha hızlı işlem yürütme sağlar — hız ve hassasiyete dayalı işlem yapan trader’lar için kritik unsurlardır.
Tüm avantajlara rağmen, Perp alım satımı ciddi riskler içerir — özellikle yeni başlayanlar için. Bunlar basit al-sat araçları değildir. Strateji, disiplin ve piyasa dinamiklerine güçlü bir hakimiyet gerektirir.
Kazançları büyüten aynı kaldıraç, kayıpları da artırır. 5x pozisyon yalnızca kâr potansiyelini artırmaz — potansiyel kayıpları da hızlandırır ve büyütür. Örneğin, piyasa size karşı sadece %20 hareket ederse, 5x pozisyonunuz tamamen eriyebilir. Pek çok yeni trader bunu zor yoldan öğrenir.
Pozisyonunuz çok fazla değer kaybeder ve marjınız gerekli seviyenin altına düşerse, işlem likide edilir. Bu, pozisyonunuzun otomatik olarak kapatılması ve teminatınızı kaybetmeniz anlamına gelir. Likidasyon, özellikle yüksek kaldıraçlı ve volatil dönemlerde dakikalar içinde gerçekleşebilir. Sağlam bir risk yönetimi planı olmadan, uzun vadede likidasyon neredeyse kaçınılmazdır.
Perp piyasalarında fiyatın spot ile uyumlu kalması için funding mekanizması kullanılır. Long veya short pozisyonda olmanıza ve mevcut piyasa hissiyatına göre, belirli periyotlarda (genellikle 8 saatte bir) funding ödeyebilir veya alabilirsiniz. Uzun vadeli pozisyonlarda bu ücretler birikebilir — özellikle günlerce pozisyon taşıyorsanız.
Perp’ler yeni bir psikolojik baskı katmanı oluşturur. Kısa sürede büyük miktarda kazanma veya kaybetme ihtimali, panik satışı, intikam işlemi veya kayıp kovalama gibi duygusal tepkileri tetikleyebilir. Güçlü disiplin ve net bir plan olmadan duygular çoğunlukla kötü kararlara yol açar. Pek çok trader strateji yüzünden değil, duygusal tepki verdiği için para kaybeder.
Kaldıraç yönetimi, likidasyon seviyeleri, funding rate grafikleri, stop-loss stratejileri gibi konular; Perp’lerin, temel alım satım bilgilerinin çok ötesinde bilgi gerektirdiği anlamına gelir. Eğitimsiz ve hazırlıksız şekilde işlem yapmak, kayıplara giden en hızlı yollardan biridir. İlk işlemden önce tüm bu unsurların birlikte nasıl çalıştığını anlamak esastır.
Perp’ler güçlü araçlardır ancak başlangıç seviyesine uygun değildir. Eğer hâlâ temel kripto piyasa kavramlarını öğreniyor veya spot alım satımda yeni yeni rahatlıyorsanız, bir süre beklemeniz daha mantıklıdır.
Bunun yerine şunlarla başlayın:
• Küçük spot pozisyonlarıyla pratik yapın
• Risk yönetimi ve stop-loss kullanımını öğrenin
• Perp’lerde kaldıraç ve funding mekanizmasını inceleyin
Temellere hakim olduktan ve volatil piyasalarda yön bulmak konusunda özgüven kazandıktan sonra, Perp işlem denemelerini çok düşük kaldıraçla — örneğin 2x veya 3x — ve yalnızca kaybetmeyi göze alabileceğiniz sermayeyle yapabilirsiniz.
İyi haber şu ki: Perp erişimi giderek kolaylaşıyor — ve Blum bunu daha da basitleştirmek için çalışıyor. Yakında, Perpetual Futures işlemlerini doğrudan Telegram içinde Blum üzerinden yapabileceksiniz.
Bu şu anlama gelir:
• Uygulamalar ve tarayıcı sekmeleri arasında geçiş yapmaya gerek yok
• Long veya short için sade işlem akışı
• Dahili kaldıraç ayarları ve güvenlik uyarıları
• Şeffaf ve kolay okunabilir işlem verileri
Hem yeni başlayanlar hem de ileri seviye kullanıcılar için tasarlıyoruz — yani bu ilk işleminiz de olsa yüzüncü işleminiz de olsa, daha akıcı ve sezgisel bir deneyime sahip olacaksınız.
Takipte kalın.
Perp alım satımı kumar değildir — doğru kullanıldığında, yüksek risk–yüksek getiri sunabilen bir stratejidir. Yeni başlayanların yaptığı en büyük hata; riskleri küçümsemek, yüksek kaldıraç kullanmak ve net sınırlar belirlememektir.
Eğer Perp’leri profesyonel bir araç olarak görür ve kazanç kovalamadan önce öğrenmeye odaklanırsanız, stratejinizin değerli bir parçası haline gelebilirler. Ancak onlar hızlı zenginlik aracı değildir. Planlama, sabır ve duygusal kontrol gerektirirler.
Yavaş başlayın. Mekanikleri öğrenin. Düşük kaldıraç kullanın. Ve hiçbir zaman kaybetmeyi göze alamayacağınız miktarla işlem yapmayın.
